COVID-19 aşısı, turizm sektöründe ‘paket tur’a girdi. Rusya’dan ‘turiste aşı izni’ çıkmasıyla birlikte Türk operatörleri, ülkeye paket tura başladılar. Tatil paketinin içine aşı seçeneğini de koyan operatörler, iki kez gidiş ve dönüşü kapsayan tur için yaklaşık 3 ila 4 bin Euro talep edecek. Rusya’ya aşı sebebiyle iki kez gidilmesi gerekiyor.

Yurtdışında talep çok

Forbes Dergisi’ndeki bir haberde Moldova’da bir firmanın 1.190 Euro fiyatla 3 günlük yeme, içme ve aşı dahil Moskova turu satmaya başladı. Tura katılmak isteyen Moldova, Romanya, Ukrayna ve hatta Yunanistan vatandaşlarından, yoğun talep var. Forbes’a konuşan bir firma yetkilisi, özellikle Güney Amerika ülkelerinden kendilerine çok sayıda başvuru geldiğini açıkladı. Pek çok ülke önceliği sadece vatandaşlarına verirken, oturum izni ya da çalışma izni gibi içinde aşı da olan program sunan ülkelere her gün bir yenisi ekleniyor. Öne çıkan rotalar ise Dubai ve Tel Aviv. Peki aşı tedarikinde pek çok yerel yönetimin pürüzlerle karşı karşıya kaldığı bu süreçte, tatil paketi içinde aşı olabilir mi?

İlk olarak Londra’yla başladı

Bu yönde haberler ilk olarak geçen yıl aralık ayında duyuldu. Hindistan’da hizmet veren bir tur acentesi gelen talep üzerine Londra’ya aşının da dahil olduğu turlar düzenleyecekti. İsteyenler, kişi başı bin 777 dolar karşılığında Pfizer/BionTech aşısı olacak ve dönmeden önce de küçük bir şehir turuna katılacaktı. Bunun ardından Kanadalı bir çiftin, yerlilere ait bir yerleşim bölgesi olan 100 nüfuslu BeaverCreek’e özel jetle gidip sağlık çalışanı kılığına girerek aşı olmaya çalıştığı ortaya çıkmış, The New York Times ise zengin borsacıların ve yöneticilerin doktorları arayarak 20 bin dolar karşılığında aşı listesinde öne geçmeye çalıştıklarını yazmıştı.

Ocak ayının ilk günlerinde, Florida valisi 65 yaş üzeri insanlara aşıda öncelik tanıyacaklarını açıkladı ancak aşılamaya katılmak için Florida’da ikamet etme zorunluluğu getirmedi. O dönem birçok zengin ABD vatandaşı hatta Brezilya’dan ve Arjantin’den pek çok insan aşı olmak için Florida eyaletine akın etti.

Elde kalan aşıya talip oluyorlar

Florida’dan bir girişimci ise İsrail’e tur düzenliyor. Aynı zamanda Almanya’da da firmalar aşı için Tel Aviv’e turlar gerçekleştiriyor. Florida’daki şirketin sahibi RoyGal, İsrail’e düzenledikleri turun 65 yaşından küçükler için geçerli olduğunu aktarıyor. İsrail’de süreç şöyle işliyor: 30-40 yaşlarındaki insanlar İsrail’e vardıklarında zorunlu olarak 10 günlük bir karantinaya giriyor. Ve 10 günü doldurur doldurmaz aşı merkezlerine gidiyorlar. Gal, “Turistler, aşı merkezlerinde mesai saatinin sonuna kadar bekliyor, o gün fazla kalan ve kullanılmaması halinde ziyan olacak olan aşılara talip oluyorlar. Sağlık çalışanları resmen kapıya çıkıp ‘Aşı olmak isteyen var mı’ diye bağırıyor, bizim turistlerimiz de böylece aşılarını oluyorlar” diyor. Müşteriler gidiş-dönüş uçak bileti için 850 dolar, ikinci dozu da olabilmek için bekleyecekleri sürede kalacakları ev için ise aylık 2 bin dolar kira ödüyor. TheGuardian ise şubat ayının başında KnightsbrigdeCircle adında bir sosyal kulübün aşı turizmi faaliyetlerini yazdı. Yıllık 25 bin pound karşılığında üye olunan bu sosyal kulüp, 65 yaş ve üzeri üyelerinin Sinopharm aşısını olabilmeleri için Birleşik Arap Emirlikleri’ne turlar düzenliyor. The New York Times’a konuşan kulüp kurucusu StuartMcNeill, 2 binin üzerinde başvuru aldıklarını açıkladı.

Bir başka rota da Küba

Aşı turizminde bir başka rota da Küba. 100 milyon doz Soberana 2 üretmeyi planlayan ülke, LesEchos’un haberine göre kampanyalarını “Karayip denizi, kum, kokteyl ve aşı” sloganıyla yürütüyor. BAE ayrıca acentelerden bağımsız olarak da bir kampanya düzenliyor. Evden çalışanları Dubai’ye davet eden Dubai Media Office, uzaktan çalışarak bir yıl Dubai’de yaşayacak olan göçmenlere paket dahilinde aşı da sağlıyor. Karayipler’deki Barbados’ta hükümet, turistlere içinde aşı da olan paketler sunmaya başladı. Barbados’ta Oxford/AstraZeneca aşısı kullanılıyor. Bir diğer Karayipler ülkesi Mauritius da Barbados gibi 9 Mart’ta aşı turizmi paketleri hazırladı. Mauritius, Oxford / AstraZeneca aşısı kullanıyor. Maldivler Cumhuriyeti hükümeti de “aşı turizmini” başlatmak için planlar geliştiriyor. Aşı turizmi “3V” (Ziyaret, Aşılama, Tatil) adıyla tanıtılıyor. Maldivler, Oxford / AstraZeneca aşısı kullanıyor.

Darknet’te 250 ila 1.200 dolar arasında satılıyor

Kaspersky araştırmacıları Darknet’te 15 farklı pazarı inceledi ve üç büyük COVID-19 aşısının reklamlarını buldu: Pfizer/ BioNTech, AstraZeneca ve Moderna. Aralarında etkinliği doğrulanmamış COVID-19 aşılarının reklamını yapan satıcılar da var. Satıcıların çoğu Fransa, Almanya, İngiltere ve ABD kaynaklı. Fiyatlar doz başına 250 ila 1.200 dolar arasında değişiyor, ortalama bedel yaklaşık 500 dolar. İletişim; Wickr ve Telegram gibi şifreli mesajlaşma uygulamaları aracılığıyla yapılırken, ödemeler kripto para birimi, özellikle de Bitcoin biçiminde talep ediliyor. Bu satıcılarının çoğunun 100-500 başarılı satış işlemi gerçekleştirdiği görülüyor, ancak Darknet’in doğası gereği bunları kimin aldığı belli değil. Kaspersky uzmanlarının elindeki mevcut bilgiler ışığında çevrimiçi olarak reklamı yapılan aşı dozlarından ne kadarının gerçek ne kadarının sahte olduğunu söylemek mümkün değil. Kaspersky Güvenlik Uzmanı Dmitry Galov, “Darknet’te hemen her şeyi bulabilirsiniz.