Bursa Özel Esentepe Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Mustafa Fevzi Özsoy ve Nev Fsm Hastanesi Dermatoloji bölümünden Uzm. Dr. Aycan Özden Sezgin, son dönemlerde dünyada hızla yayılmaya başlayan maymun çiçeği virüsü ile ilgili uyarılarda bulundu.

Dünya koronavirüs salgınıyla mücadeleye devam ederken son haftalarda maymun çiçeği salgını Avrupa’da yayılmaya başladı. Hastalık tüm dünyada endişeye sebep olmaya başladı. Bursa Esentepe Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Mustafa Fevzi Özsoy ve Nev Fsm Hastanesi Dermatoloji bölümünden Uzm. Dr. Aycan Özden Sezgin gündemde yer alan maymun çiçeği virüsü ile ilgili bilgiler verdi.

Maymun çiçeği hastalığının yeni bir hastalık olmadığını ifade eden Uzm. Dr. Mustafa Fevzi Özsoy, hastalığın 1950’li yıllarda maymunlarda tespit edildiğini, 1970 yılında ilk insan vakasının Kongo’da ortaya çıktığını belirtti. Özsoy, “Bu hastalığın şu an gündemde olmasının sebebi son yıllarda ortaya çıkan vakaların genellikle Avrupa’da tespit edilen bulgular olmasından kaynaklanıyor. 20 Mayıs itibariyle Afrika dışında 13 ülkede 90’ı kesinleşmiş 56’sı şüpheli 146 tane hasta olduğu ve bunların büyük çoğunluğu da İspanya, Portekiz, İngiltere ve Kanada gibi ülkelerde bulunduğu bildirilmiştir. Nasıl yayıldığı konusu henüz araştırılma aşamasındadır” diye konuştu.

MAYMUN ÇİÇEĞİ DENİYOR AMA…

Hastalığın ilk maymunlar tarafından ortaya çıktığını söyleyen Dr. Özsoy, sözlerine şu şekilde devam etti;

“Hastalığın adına maymun çiçeği deniyor ama ilk defa laboratuarda maymunlar da ortaya çıktığı için böyle söyleniyor. Bu hastalık çiçek hastalığıyla aynı aileden olan bir virüsle ortaya çıkan bir hastalık. Maymunlardan ziyade sincap, sıçan, fare gibi kemirgenlerden insanlara geçebiliyor. Bunun dışında insandan insana bulaşıyor. Bu hastalığı önemli duruma getiren de bu. Covid hastalığı gibi bir pandemiye yol açması söz konusu değil. Bu açıdan vatandaşlar rahat olabilirler. Kuluçka süresi de 5-21 gün arasında değişiyor. İlk defa ateş, halsizlik, yorgunluk gibi genel enfeksiyon belirtilerinden sonra ciltte çiçek benzeri döküntüler ortaya çıkıyor. O döküntülere temas etmek bile bir hastalığın bulaşması için önemli bir neden. Bunun dışında insandan insana yakın temas ve solunum yollarıyla saçılan partiküllerle bulaşabilir. Öldürücü bir hastalık değil. 2-4 hafta içerisinde kendi kendini sınırlayan herhangi bir sorun oluşturmayan bir hastalık. Sadece çok küçük çocuklarda ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde öldürücü lezyonlar yapabiliyor.”

50 YAŞLARINDAN SONRA…

Hastalığa karşı korunma yollarını anlatan Özsoy, “Geliştirilen bir aşı var ama henüz ülkemizde böyle aşı yok. Toplumsal bir aşılamaya ihtiyaç da yok. İşin iyi tarafı hastalık bulaştıktan sonra ilk birkaç günlük dönemde aşılama yapılması tedavi anlamında koruyuculuk sağlıyor. Böyle bir temas hikayesi olan kişilerin vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurması gerekir. 50 yaşından büyük insanların kollarında çocukluk döneminde yapılan çiçek aşısının izi vardır, Bu çiçek hastalığıyla aynı aileden bir virüs olduğu için o dönemlerde yapılan çiçek aşısının sağladığı koruyuculuk, bu virüsüne karşı da yüzde 85 oranında koruyuculuk sağlıyor. Tabii yinede rahat davranılmaması gerekli” açıklamasında bulundu.

“DAMLACIK YOLUYLA BULAŞABİLİR”

Nev Fsm Hastanesi Dermatoloji bölümünden Uzm. Dr. Aycan Özden Sezgin, ise “Maymun çiçeği hastalığı aslında eski yıllardan beri görülen bir virüs hastalığı olup en sık Afrika ülkelerinde görülürken son günlerde Afrika dışı ülkelerde bugüne kadar görülen toplam sayının üzerine çıkan vaka sayıları bildirildiği için gündeme gelmiştir. Kemirgenlerden insanlara ısırık, tırmalama, enfekte vücut salgısı, enfekte eşya teması ile geçebilir. Hayvandan insana geçişte insanda deride açık yara varlığı, ağız, burun ve göz gibi mukoza alanlarının hasarlı olması veya kişinin hayvanın lezyon alanlarına temas etmesi önem taşımaktadır. İnsandan insana ise damlacık yolu ile havadan veya vücut salgıları aracılığıyla cinsel yolla bulaşabilmektedir. Monkeypox (maymun çiçeği) virüsü, çiçek virüsü ailesine ait bir DNA virüsüdür. Bu nedenle bu hastalıkta vücutta görülen döküntüler çiçek ve suçiçeğinde görülen döküntülere benzerlik taşımaktadır. Bu hastalıkta döküntülerin yanı sıra lenf bezlerinin şişmesi çok önemli bir özelliktir. Bunların yanı sıra tıpkı bir üst solunum yolu enfeksiyonu gibi ateş, halsizlik, kas ağrıları, boğaz ve baş ağrısı görülür. Tıpkı diğer virüs hastalıklarında olduğu gibi kişinin virüs ile temasından sonra bir iki haftalık bir kuluçka döneminin ardından belirtiler kendini göstermeye başlar. Döküntüler ise ateş başladıktan yaklaşık 1-3 gün sonra özellikle yüz, kol ve bacak ağırlıklı olarak karşımıza çıkar. Avuç içi, ayak tabanı, ağız içi, göz ve genital bölgede de döküntüler izlenebilir. Su çiçeğinde olduğu gibi çok farklı görüntülerde lezyonlar olabilir. Deride düz kızarıklıklar, kabarıklar, içi su toplamış veya iltihaplı döküntüler görülebilir. Yine su çiçeğinde olduğu gibi vücutta birkaç hafta içinde döküntüler zamanla değişiklik göstererek evrelerini tamamlayarak, yavaş yavaş kabuklanarak iyileşir. Vücut direnci yerinde olan sağlıklı bireylerde herhangi bir ek sıkıntı gelişmeksizin süreç tamamlanabileceği gibi; bebek, yaşlı veya çeşitli ilaç ve hastalıklardan dolayı vücut direnci düşük olan kişilerde hastalık çok daha ağır seyredebilir. Böyle durumlarda viral hastalığa bakteriyel hastalıklar eklenerek akciğer, beyin tutulumları veya genel enfeksiyon tablosu olarak bilinen sepsis gelişebilir” şeklinde konuştu.